Fotowoltaika 2021 – co złożyło się na sukces energetyki słonecznej?

Fotowoltaika to bez dwóch zdań najpopularniejsze odnawialne źródło energii w Polsce. Na taki stan rzeczy złożyło się kilka czynników, m.in.:

• Dostępność dotacji – w Polsce na 2021 rok przewidziano długą listę programów i narzędzi wspierających rozwój energetyki słonecznej. Najwięcej z nich skierowano do osób fizycznych – to m.in. Mój prąd, ale też “Czyste powietrze” czy ulga termomodernizacyjna. Jest też wsparcie dla firm (program Energia Plus), a także dla rolników (“Agroenergia” czy odliczenfie fotowoltaiki od podatku rolnego).
• Wzrosty cen prądu – wyższe koszty energii były zapowiadane od lat, m.in. przez Instytut Energii Odnawialnej. W 2021 roku prognozy się sprawdziły – we wrześniu ceny osiągnęły rekordowy pułap. (zdrożały o 90% w stosunku do ubiegłego roku). Przyczyną problemów są rosnące koszty energetyki węglowej (która u nas stanowi ok. 70% miksu energetycznego). To jednak tylko jedna strona medalu, czego dobitnie dowiodła nowa opłata mocowa. Powiązana ze zużyciem energii w określonych porach szczytu, najmocniej dotknie przedsiębiorstwa – klientom biznesowym rachunki wzrosną o kilka, a nawet kilkaset tysięcy złotych rocznie. Sposobem na złagodzenie skutków opłaty mocowej w 2021 roku, może być jednak fotowoltaika, która obniży pobór energii w najdroższych godzinach.
• Większe zużycie prądu – przedłużająca się pandemia sprawiła, że wielu Polaków sporą ilość czasu spędza w domu, co odbiło się na ich rachunkach za prąd. To może okazać się mocnym bodźcem do ekologicznych, oszczędnościowych inwestycji, chociażby w popularną obecnie fotowoltaikę. Konsumpcja energii w kraju systematycznie wzrasta zresztą i bez względu na pandemię, z racji rozwoju gospodarki i techniki.
• Spadki cen podzespołów fotowoltaicznych – jak wynika z opracowań Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej, całkowity koszt instalacji fotowoltaiki z roku na rok spadał – od 2010 do 2019 zmniejszył się o ok. 80%. W 2020 roku ceny fotowoltaiki utrzymywały się na atrakcyjnym poziomie. Tak też było przez większość 2021 roku – dopiero ostatnie miesiące przyniosły podwyżki cen podzespołów.
• Obowiązujący w 2021 roku system opustów i związana z nim opłacalność fotowoltaiki – rozliczenie fotowoltaiki w oparciu o system opustów pozwala ograniczyć rachunki nawet o 90%, co wraz z dotacjami sprawia, że fotowoltaika zwraca się nawet po 3-5 latach.

To właśnie nowelizacje ustawy o OZE stały się jednym z kół napędowych fotowoltaicznej rewolucji, która trwa do dziś i będzie trwała jeszcze w przyszłych latach. Pierwszy impuls nastąpił w 2016 roku. Ustalony wówczas system opustów sprawił, że instalacje fotowoltaiczne zaczęły być opłacalne dla klientów indywidualnych. W kolejnych latach ilość i moc instalacji systematycznie rosły – nie bez znaczenia były tu różnego rodzaju zachęty w postaci dofinansowania do fotowoltaikize środków unijnych i krajowych.

Następny przełom nastąpił w 2019 roku, kiedy to kolejna nowelizacja ustawy o OZE przyznała status konsumenta również przedsiębiorcom. Dodatkową stymulację dla rynku stanowił program “Mój prąd”, który gwarantował bezpośrednie dopłaty do mikroinstalacji dla gospodarstw domowych. Efekt tych wszystkich zmian można było zobaczyć na koniec 2020 roku, kiedy to moc zainstalowanej fotowoltaiki wzrosła o 259%, osiągając poziom 3,96 GWp.

Jak wynika z danych Agencji Rynku Energii, na koniec sierpnia 2021 roku zainstalowana moc fotowoltaiki w Polsce zbliżyła się do 6 GW – a dokładnie wyniosła 5, 970 GW.

I to wszystko, nawet pomimo tego, że rok 2020 i 2021 nie był łatwy dla żadnej z gałęzi gospodarki – również dla fotowoltaiki. Przez koronawirusa czasowo zamknięto część fabryk w Azji produkujących komponenty fotowoltaiczne oraz odsunięto realizację niektórych inwestycji w farmy PV. Wszystko to spowodowało lekkie zachwianie na rynku. Jednak po spadkach w marcu i początku kwietnia 2020 roku, sytuacja szybko się unormowała. Branża fotowoltaiczna okazała się być odporną na kryzys gospodarczy – m.in. dzięki dostępności dofinansowań do fotowoltaiki.